Lịch sử - Triết học

Phật giáo Ấn Độ: Lịch sử hình thành, phân phái và sự suy tàn

Dù Phật giáo không còn giữ vai trò trung tâm tại Ấn Độ như thuở ban đầu, nhưng những giá trị, từ tinh thần từ bi, trí tuệ, đến mô hình tổ chức tăng đoàn và di sản văn hóa, vẫn ảnh hưởng sâu sắc đến các quốc gia châu Á cho đến ngày nay…

16:42 27/06

Cư sĩ Mạc Cửu và vùng đất hoang sơ thành thương cảng sầm uất

18:27 21/06/2025

Hệ thống lập luận của nhân minh học

10:05 10/06/2025

"Đóa sen thiêng" Huỳnh Liên dấn thân đấu tranh vì hòa bình dân tộc

Vì muốn phản đối sự phong tỏa của ngụy quyền, Ni trưởng đã cho dựng một giàn hoả thiêu dã chiến ngay trước cổng tịnh xá, nếu bị chính quyền tấn công đàn áp thì sẽ hy sinh tập thể để phản đối, quyết không khuất phục trước ngụy quyền.

08:55 08/04
VESAK - Chặng đường và giá trị lịch sử

Vesak không chỉ là một lễ hội Phật giáo mà đã trở thành một sự kiện mang tính toàn cầu, phản ánh sự hòa nhập của Phật giáo vào thế giới đương đại.

09:05 07/04
Thiền phái Trúc lâm Yên tử là bước ngoặt phát triển Phật giáo thời Trần

Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, đã mang đến cho Phật giáo thời Trần sức sống mới, sắc thái mới, diện mạo mới, thể hiện cốt cách, đặc trưng riêng biệt của Phật giáo thời Trần, thể hiện sự thống nhất chung các thiền phái của Phật giáo nói riêng, Phật giáo của dân tộc Đại Việt nói chung.

14:45 30/03
Từ Vinice đến Viễn Đông: Marco Polo và hành trình khám phá Phật giáo Á Châu

Có thể thấy, Marco Polo là một trong những người phương Tây đầu tiên ghi chép chi tiết về Phật giáo châu Á, giúp mở rộng hiểu biết của phương Tây về tôn giáo này.

14:30 20/03
Trần Thái Tông: Vị vua anh hùng cứu nước, một nhà Thiền học uyên thâm

Trần Thái Tông đã nêu lên tấm gương nhập thế vì lợi ích của nước của dân và để lại quan điểm Thiền học vừa thâm trầm vừa khoáng đạt cho cháu đích tôn của mình là vua Trần Nhân Tông sau này.

08:05 16/03
Tương đồng giữa vật lý học lượng tử và triết học tính không

Mặc dù có nhiều nét tương đồng nhưng vật lý học lượng tử chỉ là hiện tượng giới của triết lý Tính Không. Do bị kẹt vào nhị nguyên giữa chủ thể quan sát và đối tượng quan sát nên khoa học vẫn chưa đi xa được.

09:10 14/03
Triết học tính không dưới phương diện phủ định và kiến thiết trong tư tưởng Văn học Bát nhã

Phủ định hay già thuyên trong kinh Bát-nhã có mục đích là một lối nói mang tính ngăn chặn cốt làm cho chúng ta hiểu được hiện tượng duyên khởi đồng thời cũng hiển thị đúng tính chất của hiện tượng duyên khởi.

09:05 11/03
Tư tưởng Duyên khởi trong quan điểm của các bậc Luận sư

Duyên khởi không chỉ là một giáo lý triết học mà còn là một nguyên lý thực tiễn, giúp con người hiểu rõ bản chất vô thường, vô ngã của cuộc sống, từ đó phát triển trí tuệ và lòng từ bi.

08:05 10/03
Bốn nguyên tắc chính vận hành Tăng đoàn thời đức Phật

Nhìn lại mô hình vận hành của Tăng đoàn thời đức Phật, chúng ta thấy rằng một cộng đồng có thể duy trì sự ổn định và phát triển mà không cần đến một bộ máy quyền lực tập trung. Thay vào đó, sự hòa hợp, tôn trọng giới luật và tinh thần tự giác mới là yếu tố quyết định sự trường tồn.

09:25 08/03
Hành cung Vũ Lâm thời Trần - Vai trò lịch sử và định hướng bảo tồn, phát huy giá trị

Việc tiếp tục nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích này không chỉ góp phần làm rõ hơn lịch sử triều Trần mà còn mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển bền vững của vùng đất Hoa Lư - Tràng An trong tương lai.

08:45 28/02
Quan điểm Tam pháp ấn qua các thời kỳ Phật giáo

Giáo lý Tam pháp ấn đã mang lại luồng sinh khí mới cho xã hội Ấn Độ và thế giới nhân sinh, giải tỏa những bế tắc, những khủng hoảng về mặt xã hội, tư tưởng, đạo đức và tôn giáo, đem đến cho con người cái nhìn mới về nhân sinh quan, phát huy tiềm năng sẵn có để cải tạo xã hộ ngày một văn minh và tốt đẹp hơn.

10:49 26/02
Khái lược Chủ soái Tao Đàn Chiêu Anh Các

Cả lịch sử chính thức của Việt Nam và các ghi chép của người châu Âu đều ghi lại sự thịnh vượng của thời Đại Việt quốc Nguyễn chúa và Tổng binh Đô Đốc, Tổng trấn Hà Tiên, Mạc Thiên Tích.

15:41 11/02
Chúa Nguyễn và sự hình thành hệ thống chùa làng ở Đàng Trong (1558-1777)

Chùa làng ngoài việc đáp ứng nhu cầu thực hành Phật giáo của người dân, còn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giúp người dân tái cố kết cộng đồng, ổn định cuộc sống trong quá trình khai hoang, lập làng lập ấp.

09:34 11/02
Hà Tiên đất Phật người hiền xứ huyền ca văn hiến

Đầu xuân Ất Tỵ là lễ hội kỷ niệm 289 năm ngày thành lập Tao đàn Chiêu Anh Các tại Thành phố Hà Tiên sẽ diễn ra từ ngày 6 đến 12/02/2025 (9 đến 15 tháng Giêng năm Ất Tỵ).

14:10 10/02
Phật giáo thế kỉ 7: Các tục lệ "ngược ngạo" - ghi chép của pháp sư Nghĩa Tịnh

Điều 33 của NHKQNPT, tuy chỉ vỏn vẹn có 161 từ HV, nhưng đã phác hoạ một bức tranh toàn cảnh khá rõ nét của xã hội Ấn Độ và Trung Hoa nói riêng, và thế giới trần tục này qua đời sống tăng đoàn cách đây hơn 1300 năm.

08:08 10/02
Chuyện Vua Lê Hiến Tông và Trạng nguyên Lê Ích Mộc

Tại khoa thi năm Nhâm Tuất (1502) đời vua Lê Hiến Tông, niên hiệu Cảnh Thống thứ 5, Lê Ích Mộc đỗ Trạng nguyên, khi đó ông 44 tuổi.

11:55 07/02
Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và một số ngôi chùa trên địa bàn Nam Bộ

Những nhân sĩ, nhà sư, thanh niên thông qua tiếp xúc với Cụ cũng được lan toả thêm tinh thần yêu nước, định hướng đúng đắn hơn trong lựa chọn con đường đấu tranh, giải phóng dân tộc.

08:25 27/01
Tam Tổ Huyền Quang với sự nghiệp kế thừa và duy trì pháp mạch Phật giáo Trúc Lâm

Tư tưởng của Huyền Quang chứa đựng tất cả tư tưởng của Sơ tổ và Nhị tổ như các tư tưởng “Lấy dân làm gốc – đồng hành cùng dân tộc; tư tưởng “Dân vi bang bản”, tư tưởng hòa hợp dân tộc – Tam giáo tịnh hành; tư tưởng đạo đức – minh tâm kiến tính...

09:30 25/01
Phật giáo Việt Nam từ khởi nguyên đến năm 1981 (tiếp theo và hết)

Từ ngày 15 đến ngày 18-1-1981, tại chùa Quán Sứ, Hà Nội, Ban Vận động thống nhất PGVN đã mở hội nghị kỳ 2 để kiểm điểm tình hình hoạt động của Ban vận động trong năm 1980 và hoạch định chương trình hoạt động cho năm 1981.

08:10 18/01
Phật giáo Việt Nam từ khởi nguyên đến năm 1981 (Chương XI)

Có thể coi “Lời hiệu triệu” này như một “tuyên ngôn” của Hội Việt Nam Phật giáo, sớm nhất (chỉ một ngày sau khi chính quyền cách mạng giành được ở Hà Nội) khẳng định “lập trường” mục đích của tín đồ, Phật tử Việt Nam.

09:05 16/01