KS.Minh Bình Hệ phái Khất sĩ - GHPGVN Tạp chí Nghiên cứu Phật học Số tháng 5/2022
Cho dù mộng dữ hay lành Đến khi tỉnh giấc cũng thành không thôi Nụ cười bừng nở trên môi Thỏng tay đi giữa nổi trôi cuộc đời!

Gá thân mộng Dạo cảnh mộng Mộng tan rồi Cười vỡ mộng. Ghi lời mộng Nhắn khách mộng Biết được mộng Tỉnh cơn mộng.
Nếu đã ngộ thì lời nói ra làm sao còn là mộng được? Nên thay cho lý tưởng, bậc chứng nghiệm Bát nhã sẽ nói khác hơn về mộng đời:

Ta coi cái sống như chiêm bao Trong giấc chiêm bao thiệt huyên náo Thức rồi muôn việc thảy đều hư Đồng như cái biết trong khi ngủ! Người trí biết nó là chiêm bao Kẻ mê tin theo cho là thật. Tỉnh mê hai thứ tuồng khác nhau Một ngộ, ngoài ra có chi ngộ! Giàu sang, hèn mạt, cả đôi bên Đi lại đều không riêng khác ngộ.
Sư trưởng Minh Đăng Quang đã nói bài kệ đó, năm 1946, ở làng Phú Mỹ. Còn nhân loại, dù bị nhà Phật mô tả là đang sống trong mộng cảnh, lại đã xây dựng nên nhiều nền văn minh đặc sắc, và đến nay là một thế giới toàn cầu hóa đa dạng, làm sao có thể phủ nhận hết đây!
Nhưng không cần phủ nhận cuộc sống hiện thật, gọi là chẳng lấy chẳng bỏ (phi thủ phi xả), mà phải giác ngộ để biết kia là mộng, này là tỉnh mộng. Chính giác ngộ mới biết cái gì là mộng, là tỉnh. Cho nên lời nói “không riêng khác ngộ” khác hẳn những lời nói của thuyết mộng.
Bây giờ hỏi: Cái gì là mộng? Lời đáp là: Cái gì cũng là mộng, với kẻ mê. Thế thì hỏi tiếp: Cái gì là tỉnh? Thì lời đáp sẽ là: Cái gì cũng là tỉnh, với người ngộ. Mộng ư? Chúng ta đang mở mắt chiêm bao ư? Cần một ví dụ cho giáo lý Mộng này được dễ hiểu.
Xưa có con sư tử non bị lạc vào một bầy cừu, được đàn cừu che chở bằng đám lông êm ái và cho bú, nó quên mất đàn của mình nên ở luôn với bầy cừu. Dần dần nó tập ăn cỏ và kêu như một con cừu. Thế là con sư tử ấy sống như cừu, nó đang mộng! Một ngày kia, có con sư tử khác gặp nó, đã bị kinh ngạc vì đồng loại kỳ lạ của mình. Sau khi tìm hiểu nguyên do, sư tử tỉnh mới rủ sư tử mộng đi uống nước. Đến bờ hồ, cả hai cùng liếm nước để uống. Nhìn thấy bóng mình in trên mặt nước, so với kẻ đứng kế bên không khác gì, con sư tử mộng chợt bừng tỉnh! Nó đã giác ngộ được bản chất.
Cũng vậy, người ta vốn là Phật, nhưng họ mãi sống như một kẻ phàm tục, không ngừng tham sân si đủ chuyện, hết khóc lại cười như những kẻ khùng suốt bao ngày rộng tháng dài! Sự thật đó đã được hòa thượng Tuyên Hóa cảnh giác: “Biết dùng thì có Giới Định Huệ, không biết dùng thì có tham sân si.”. Kìa là thế giới mặt bằng không khác nhau, mà cảnh giới của Phật và của người lại khác nhau xa như trời với đất, chỉ bởi biết dùng chơn tâm hay không mà thôi!

Sự ngộ, được ngài thiền sư Linh Hựu ở non Quy Sơn mô tả là: Như mê chợt tỉnh, như quên chợt nhớ. Kẻ mê y pháp tu hành suốt đời sẽ được nghiệp thiện, chiêu cảm được quả thiện, có nhiều phước lành hơn người, mà vẫn ở trong mộng luân hồi. Người trí có khác hơn, trước lo tham thiền cho ngộ đã, để khi tỉnh thì y pháp tu
hành được tích cực hơn. Nên nhà Thiền mới có câu: Kiến tính khởi tu, là thấy tính để tu cho tích cực. Nên trong sự y pháp tu hành của kẻ mê khác hẳn với người ngộ: Một bên gồng mình tu, còn bên kia tu nhẹ nhàng như chơi!
Ngày xưa đức Thích ca đã kết thúc thời giảng Kinh Kim Cương bằng bài kệ:
Tất cả pháp hữu vi Như mộng, huyễn, bọt, bóng Như sương, cũng như chớp Nên quán xét như vậy!
(Nhất thiết hữu vi pháp Như mộng, huyễn, bào, ảnh Như lộ, diệc như điển Ưng tác như thị quán!)
Pháp hữu vi là gì? Theo chữ mà dịch thì “Pháp hữu vi” là “Pháp có làm”, nghĩa là có tạo, có lập, có sinh, có thành… nói chung là mọi cái có. Và như mộng, như huyễn, như bào, như ảnh, như lộ, như điển là sáu cách quán Bát-nhã của Kinh Kim Cương đã dạy, tuy sáu cách mà như một cách thôi.
Tóm lại, Mộng nói chính xác là Như mộng. Như mộng là một giáo lý Bát nhã, thuộc loại giáo lý cao cấp của nhà Phật. Giáo lý Như mộng đã thổi một làn gió mát vào nền triết học của nhân loại, mở ra niềm hy vọng lớn, nâng tư cách con người lên tầm vĩ đại. Mà bảo một người đang mộng tu pháp quán như mộng sẽ thật khó, chi bằng làm cho họ tỉnh ra, khi ấy tự nhiên mọi việc sáng tỏ! (Việc này nếu dễ thì thiên hạ đã tỉnh hết, không còn Nga đánh Ukraina gì nữa…)
KS.Minh Bình Hệ phái Khất sĩ - GHPGVN Tạp chí Nghiên cứu Phật học Số tháng 5/2022
Sao lại viết Abhidamma, từ sai này bị lặp lại nhiều lần. Lỗi do ai, bài đăng mang tính chất học thuật sao lại để sai cơ bản.
Thật hoan hỷ khi đọc được bài viết này. Chúc Hoa hậu Ý Nhi có một tương lai tươi sáng phía trước. Cảm ơn Tác giả và Tạp chí đã có bài viết thật nhân văn.
Minhg muốn đăng kí cho bé khoá tu ạ
Thật, lúc đó thấy mạng XH là điều gì đó thật đáng sợ. Lúc đầu cũng thấy cô này nói những câu nghe ngộ ngộ nhưng càng về sau lại thấy mxh ngộ hơn. 2 năm qua rồi vẫn còn nhiều người chưa buông bỏ, vẫn còn muốn dìm người ta không ngóc đầu dậy nổi. Mong con người nên sống yêu thương rộng lượng với nhau. Ai cũng có lúc sai sót, cuộc sống còn nhiều chuyện đáng quan tâm hơn là những sơ suất nhỏ nhặt.
Nhiều hoa hậu người mẫu bây giờ ăn nói rất khéo, thể hiện trí thức cao, nên chân thật quá thành ra tội lỗi. Mà khôn khéo rồi tới chừng lòi ra lại là những người vì đồng tiền đi lừa người tiêu dùng. Điều cần là sống có đạo đức, chân thật, từ bi hỷ xả. Mến chúc các bạn phúc lành. Nam mô a di Đà Phật.
Tôi đồng ý với bài viết, lúc trước tôi cũng bình luận 'cô chỉ đáng tuổi con mình, có nói sai sót cũng đâu có đến nỗi tấn cộng bạo lực như vậy' mà họ vào hỏi tôi có phải người nhà bà con với hh ko mà bênh vực? Đến giờ con bé đi thì vẫn còn những người bình luận mong cho nó thi rớt??? Sao bảo thủ tới mức đáng sợ vậy? Lúc đó tôi nhìn quanh trên Facebook cũng nhiều người đăng vài câu hưởng ứng tẩy chay rồi vào nhóm anti, có người bình thường cũng thấy trí thức lắm mà cũng ko thoát khỏi cái đám đông này. Mà chỉ là sai sót thôi mà có đáng làm quá lên ko, con người sống với nhau mà ko thể tha thứ, ko có bao dung thì đúng là cs ko khác gì địa ngục. Mà chắc điều này khó thay đổi..?? Cám ơn tgia đã viết bài này.