Tác giả: Thạch Bích Ngọc - ĐHQG, Tp.Hồ Chí Minh
Trong những năm gần đây, tình trạng trẻ em bị chó cắn tại nhiều địa phương trên cả nước liên tục gia tăng, để lại những hậu quả thương tâm, thậm chí dẫn đến tử vong. Điều đáng nói là phần lớn các vụ việc đều xảy ra tại các khu dân cư, trong những gia đình nuôi chó hoặc lân cận, nạn nhân thường là những em nhỏ trong độ tuổi từ 2 đến 6 tuổi – khi chưa có khả năng tự vệ hoặc nhận diện nguy hiểm.
Chỉ trong tháng 7/2025, đã xảy ra liên tiếp nhiều vụ việc khiến dư luận bàng hoàng. Gần đây nhất, ngày 27/7 tại xã Sơn Cẩm Hà, Đà Nẵng, một con chó thả rông đã cắn đồng loạt 5 người, trong đó có 3 trẻ em. Xét nghiệm cho thấy con chó dương tính với virus dại, buộc các nạn nhân phải lập tức điều trị, tiêm phòng khẩn cấp.
Trước đó 10 ngày, ngày 17/7, tại xã Lục Yên, Lào Cai, một bé trai 3 tuổi bị chó hàng xóm cắn vào đầu, cổ và mặt, gây đa chấn thương nghiêm trọng, lộ xương sọ, mất nhiều máu. Cũng trong ngày 17/7, một trường hợp thương tâm khác xảy ra tại buôn Drăn, xã Ea Khăl, Đắk Lắk: một bé trai 13 tuổi tử vong do bệnh dại sau nhiều lần bị chó cắn nhưng không được đưa đi tiêm phòng do gia đình chủ quan.
Những vụ việc đau lòng như vậy không phải cá biệt. Vào cuối tháng 11/2024, tại xã Thổ Tang, Phú Thọ, một bé gái 5 tuổi bị 2 con chó Becgie của nhà hàng xóm lao vào cắn tử vong. Chủ nuôi đã thả chó mà không đeo rọ mõm, không có biện pháp kiểm soát, dẫn đến hậu quả thảm khốc.
Nguy cơ đến từ thói quen chủ quan
Không ít gia đình hiện nay nuôi chó cảnh, đặc biệt là các giống chó ngoại lai lớn như Becgie, Rottweiler, Pitbull… nhưng thiếu ý thức về an toàn, kiểm soát và tiêm phòng thú y. Đáng nói hơn, nhiều phụ huynh vẫn để trẻ nhỏ chơi gần chó mà không có sự giám sát, chủ quan cho rằng “chó nhà thì hiền” hoặc “chó đã quen người”. Đó là quan niệm cực kỳ nguy hiểm.
Không chỉ các giống chó to mới gây nguy hiểm. Ngay cả chó nhỏ, thậm chí là mèo, nếu cào, cắn trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ cũng có thể gây lây truyền bệnh dại, nhiễm trùng, để lại sẹo suốt đời, ảnh hưởng cả thể chất lẫn tâm lý trẻ. Đặc biệt, chó đang mang thai hoặc vừa sinh nở thường có xu hướng hung hãn, mất kiểm soát, rất dễ tấn công bất ngờ.
Nuôi dưỡng lòng từ – hành xử có trách nhiệm
Từ góc nhìn Phật giáo, mỗi sinh mạng – dù là con người hay loài vật – đều có quyền được sống và cần được đối xử bằng lòng từ bi và trí tuệ.
Từ bi không có nghĩa là nuôi thú theo cảm tính hay phó mặc theo sở thích, mà phải đi kèm ý thức trách nhiệm để bảo đảm an toàn cho chính gia đình mình và cộng đồng xung quanh.
Trong Kinh Tăng Chi Bộ (AN 5.263) dạy người phật tử tại gia cần giữ gìn năm điều: không sát sinh, không trộm cắp, không tà hạnh, không nói dối và không dùng chất say. Khi nuôi chó, đặc biệt là chó dữ, nếu chủ nuôi thiếu kiểm soát, để chó gây tổn thương hoặc gây chết người, thì vô tình đã phạm giới sát, gieo nghiệp tổn hại cho chính bản thân và gia đình.
Hơn nữa, theo quan điểm Phật giáo: “Người có tâm từ không làm khổ mình, không làm khổ người, không làm khổ cả hai".
Nuôi một sinh vật trong nhà là gieo duyên. Nhưng gieo duyên như thế nào để lợi ích cho cả mình và người mới là chính hạnh. Đừng để lòng thương trở thành nguyên nhân dẫn đến nỗi khổ đau của những sinh mạng vô tội, đặc biệt là trẻ thơ.
Việc nuôi động vật cần tỉnh thức và có giới hạn, để tránh biến niềm vui cá nhân thành hiểm họa cộng đồng. Đó cũng là cách hành xử đúng đắn của người biết sống chính niệm và nuôi dưỡng tâm từ chân thật.
Giải pháp từ cộng đồng và chính quyền
Trước thực trạng này, Cục Y tế Dự phòng – Bộ Y tế đã có khuyến cáo cụ thể:
Tiêm phòng dại đầy đủ cho chó, mèo và nhắc lại hàng năm theo hướng dẫn của cơ quan thú y;
Không thả rông chó; khi đưa chó ra ngoài phải đeo rọ mõm, có dây dắt và người giám sát;
Không để trẻ nhỏ lại gần chó, đặc biệt là khi không có người lớn trông coi;
- Khi bị chó cắn, cần:
Rửa kỹ vết thương bằng xà phòng trong 15 phút;
Dùng cồn sát khuẩn (70% hoặc Povidone Iodine);
Không băng kín vết thương;
Đến ngay cơ sở y tế gần nhất để tiêm phòng dại kịp thời;
Tuyệt đối không dùng thuốc nam, thầy lang, tự chữa.
“Chỉ một phút lơ là, cả đời hối hận” – đó không phải là lời cảnh báo cường điệu. Trẻ nhỏ chưa có khả năng tự phòng vệ, trong khi hiểm họa đôi khi lại đến từ những gì thân quen nhất: con chó trong sân nhà, con mèo đang chơi đùa, hay thói quen chủ quan của người lớn. Trong tinh thần Phật giáo, sống tỉnh thức là thấy rõ hậu quả của mỗi hành vi, và người có tâm từ chân thật là người không làm tổn hại đến ai – kể cả vô ý.
Không ai có thể thay thế cha mẹ trong vai trò bảo vệ con mình, cũng như không ai có thể gánh thay nghiệp do hành vi bất cẩn gây nên. Hãy cẩn trọng để lòng từ không trở thành thương tổn, và để sự chủ quan hôm nay không hóa thành nỗi ân hận mai sau.
Tác giả: Thạch Bích Ngọc - ĐHQG, Tp.Hồ Chí Minh
Bình luận (0)