Hoa sen mọc ở chỗ có nước có bùn hôi tanh mà vẫn giữ được sắc đẹp hương thơm và cái vẻ trong sạch, tựa như ở thế gian phiền não ô trọ này mà có bậc thành bậc Phật là bậc rất trong sạch tinh thuần phát hiện ra vậy.
Tác giả: Trần Trọng Kim
Nguồn: Tạp chí Đuốc Tuệ số 37
Có người viết thư hỏi Hội Phật giáo về cải nghĩa tại sao chư Phật và chư Bồ tát thờ trong chùa lại đề ngồi hay để đứng ở trên hoa sen, và hoa sen có quan hệ gì với đạo Phật.
Nhân có câu hỏi ấy, chúng tôi tưởng nên đem câu trả lời đăng lên báo Đuốc Tuệ đề mọi người đều biết.
Nguyên cái hoa là phần tinh túy trong loài thảo mộc, người Ấn–Độ khi xưa cho trong các thứ hoa có hoa sen là lớn hơn và lại có sắc đẹp và hương thơm hơn cả, cho nên thường đề thờ các vị thần thánh.
Đến khi đạo Phật phát minh ra,chắc là cũng theo cái thói quen ấy, vả lại lấy nghĩa rằng; Hoa sen mọc ở chỗ có nước có bùn hôi tanh mà vẫn giữ được sắc đẹp hương thơm và cái vẻ trong sạch, tựa như ở thế gian phiền não ô trọ này mà có bậc thành bậc Phật là bậc rất trong sạch tinh thuần phát hiện ra vậy.
Nhà Phật theo cái nghĩa ấy, cho nên nói rằng:
”Liên hoa li chư nhiễm ô: Hoa sen lìa bỏ cái thẩm nhuộm dơ bẩn” bèn lấy hoa sen mà ví đạo Phật, cho cái diệu pháp của phật tinh thuần như hoa sen, cùng một lúc có cả hoa và quả sinh nở ra nhiều điều tốt lành đẹp đẽ.
Vì vậy đạo Phật nhất nhất thường lấy hai chữ Liên Hoa làm biểu–hiệu, như là có kinh gọi là Diệu Pháp Liên Hoa kinh có ấn quyết gọi là Liên Hoa ấn, có cách ngồi xếp bằng gọi là liên hoa tọa…
Phái Tĩnh–thổ là một phải trong đạo Phật rất thịnh hành ở nước ta, cho là: ”Di–Đà chi Tĩnh-thổ dĩ liên hoa vi sở cư, cố chỉ Tĩnh–thổ viết liên ý nghĩa: ”Đất tĩnh thổ của đức Di Đà lấy hoa sen làm chỗ ở cho nên gọi tĩnh thổ là sen”
Các kinh trong phái Tĩnh Thổ thì đều nói rằng: Chư Phật chư Bồ-tát ngồi trên hoa sen, và những người được Phật độ về cõi Tĩnh thổ đều do hoa sen mà hóa sinh ra ở cõi ấy,
Xem vậy thì biết hoa sen là cải biểu hiệu chỗ cùng tột của thế giới, tức cho là nó chứa hết thảy phần tinh hoa của thế giới.
Cho nên sách nhà Phật có chỗ chép rằng: ‘‘Chư Phật thuởng dĩ liên hoa vi tọa sảng, giả cái thủ liên-hoa tảng Thế-giới chi nghĩa. Liên hoa tàng thế giới giả, bảo thân Phật chi Tĩnh−thổ−giā” tức là: Chư Phật thường lấy hoa sen làm chỗ ngồi, là lấy cái nghĩa chứa cả thế–giới. Hoa sen chứa thế giới là nơi hoa sen là cõi Tĩnh thổ của bảo thân chư Phật”.
Cái ý nghĩa hoa sen quan–hệ với đạo Phật và cái tòa sen đề thờ Phật là thế. Tưởng các tín – đồ của Phật giáo nên biết để hiểu cho rõ cái biểu-hiệu mà thường vào chùa là trông thấy luôn vậy.
Tác giả: Trần Trọng Kim
Nguồn: Tạp chí Đuốc Tuệ số 37
