Đọc bài của sư Vân Phong (*)
Cảm đề thơ nhỏ đôi dòng hữu duyên
Rằng đây non nước Hà Tiên
Huyền ca đất Phật người hiền lưu danh
Xứ thơ xưa gọi Phương Thành
Hà Tiên thập cảnh long lanh biển trời
Tây Nam trang sử một thời
Nghìn năm văn hiến rạng ngời thi ca

Kể từ dừng bước bôn ba
Thương nhân Mạc Cửu thiết tha chốn này
Một vùng sơn thuỷ sẵn bày
Điểm son khởi nghiệp dựng xây cơ đồ
Mộ dân khắp chốn hải hồ
Khẩn hoang lập ấp cõi bờ mở mang
Năm Mậu Tý (1708) sớ tấu dâng
Chúa Nguyễn phong tước dự hàng Tổng binh
Cửu Lộc Hầu đứng đầu dinh
Công thần khai trấn biên đình xa xôi
Năm Ất Mão (1735) mãn duyên đời
Con Mạc Thiên Tích thay người kinh bang

Theo đường tế thế giang san
Dựng chùa hộ quốc độ an dân lành
Đề cao giáo dục học hành
Chiêu hiền đãi sĩ xây thành dựng thôn
Chào mời trí thức lâm môn
Lập Chiêu Anh Các tiếng đồn muôn nơi
Thi hào tinh tú tựu về
Nguyên Tiêu dạ hội rực trời hoa đăng
Giao tình bằng hữu văn nhân
Cùng nhau xướng hoạ đối vần vịnh ngâm
Người Campuchia, Thái Lan
Indonesia sang ít nhiều
Trung Hoa vốn dĩ dập dìu
Phương Tây các nước cũng đều lại qua
Nhật Bản, Malaysia
Tới lui buôn bán thật thà đổi trao

Thời gian ngắn phát triển mau
Hà Tiên tiểu quốc đẹp giàu phồn vinh
Mạc Tổng trấn quả tài tình
Bách gia lạc nghiệp thái bình nhờ ông
Vẫn là giáo dục tiên phong
Mở trường dạy học khơi dòng văn chương
Mạc Thiên Tích vẹn cang thường
Thụ Đức Hiên hiệu, đường đường tài hoa
Thoả chí lớn nối nghiệp cha
Noi gương tiền bối nếp nhà phương Nam
Tới đâu cũng lập Già lam
Trợ duyên Tăng sĩ, dốc tâm giúp đời
Vâng theo lời Phật tuyệt vời
Từ bi hỷ xả vua-tôi một lòng
Lão-Nho tín ngưỡng hoà đồng
Thuận cho giáo sĩ truyền dòng Ki-tô
Tấm lòng Phật tử xưa giờ
Tình thương vượt khỏi bến bờ trùng khơi
Dung hoà mối đạo các nơi
Những mong góc biển chân trời bình yên
Dân gian truyền tụng Hà Tiên
Huyền ca đất Phật người hiền lưu phương
Nay, thành phố mới biên cương
Dù hội nhập vẫn giữ hương nếp nhà
Học theo đức hạnh ông cha
Nêu gương nhân nghĩa làm quà cháu con
Văn hoá bản sắc bảo tồn
Chính là gìn giữ quốc hồn Việt Nam.
Tác giả: Tâm Chơn
(Phương Nam, ngày Phật Niết bàn, Giỗ bà Phù Dung, 14/03/2025)
Chú thích: (*) Diễn thơ từ bài viết “Hà Tiên đất Phật người hiền xứ huyền ca văn hiến” của tác giả Thích Vân Phong đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Phật học điện tử ngày 10/02/2025). Link: https://tapchinghiencuuphathoc.vn/ha-tien-dat-phat-nguoi-hien-xu-huyen-ca-van-hien.html
Bài viết thiên về việc ca ngợi "giải pháp Quan Âm các" như biểu hiện của lòng từ bi theo tư tưởng Phật giáo, nhưng chưa phân tích đầy đủ tính toán mưu mô và động cơ chính trị - xã hội ẩn sau hành động tha thứ đó. Cần phân định rõ giữa sự từ tâm thật sự và sự thao túng cảm xúc nhân danh lòng vị tha.
Một hạn chế đáng chú ý trong bài viết là sự thiếu vắng đối thoại với các diễn giải truyền thống về nhân vật Hoạn Thư. Trong văn học Việt Nam, Hoạn Thư từ lâu đã được nhìn nhận như một biểu tượng của sự ghen tuông khôn ngoan, sắc sảo nhưng cũng đầy toan tính và độc đoán – một mẫu hình phụ nữ "thâm hiểm" điển hình trong các chuẩn mực đạo lý Nho giáo. Việc bài viết trực tiếp đưa ra góc nhìn mới từ “mã văn hóa Phật giáo” mà không đối chiếu, so sánh hoặc phản biện các cách hiểu quen thuộc dễ khiến lập luận trở nên phiến diện, thiếu chiều sâu. Nếu có sự đối thoại học thuật với các lập trường đã được khẳng định trong phê bình văn học trước đây, bài viết sẽ có cơ hội làm nổi bật tính mới mẻ, thuyết phục hơn cho quan điểm rằng hành động của Hoạn Thư tại Quan Âm Các là sự biểu hiện của tinh thần từ bi mang màu sắc Phật giáo. Sự thiếu vắng này làm cho bài viết có xu hướng diễn giải một chiều, chưa đủ sức khẳng định giá trị khám phá trong không gian học thuật rộng hơn.
Sao lại viết Abhidamma, từ sai này bị lặp lại nhiều lần. Lỗi do ai, bài đăng mang tính chất học thuật sao lại để sai cơ bản.
Thật hoan hỷ khi đọc được bài viết này. Chúc Hoa hậu Ý Nhi có một tương lai tươi sáng phía trước. Cảm ơn Tác giả và Tạp chí đã có bài viết thật nhân văn.
Minhg muốn đăng kí cho bé khoá tu ạ
Thật, lúc đó thấy mạng XH là điều gì đó thật đáng sợ. Lúc đầu cũng thấy cô này nói những câu nghe ngộ ngộ nhưng càng về sau lại thấy mxh ngộ hơn. 2 năm qua rồi vẫn còn nhiều người chưa buông bỏ, vẫn còn muốn dìm người ta không ngóc đầu dậy nổi. Mong con người nên sống yêu thương rộng lượng với nhau. Ai cũng có lúc sai sót, cuộc sống còn nhiều chuyện đáng quan tâm hơn là những sơ suất nhỏ nhặt.