Sau 2 năm dịch bệnh, xã hội trầm lắng theo cơn âu lo đe dọa sức khỏe và sinh mạng, kinh tế cũng nổi trôi theo sinh hoạt chưa bình thường, thế nhưng, dịch bệnh vừa có dấu hiệu thuyên giảm, mùa Đản sinh lại về, thế là các nơi như được hồi phục niềm tin, một số tư gia hăng say thiết lập lễ đài một cách tự nguyện. Hàng năm, tại Cu M’gar tỉnh Đắk Lắk, thị trấn Quảng Phú, tuy dân số chưa đến 27 ngàn người, cách Thành phố Buôn Ma Thuộc 15km, nhưng đời sống an bình, khí hậu mát mẻ, đức tin về Phật giáo khá phổ biến do dân cư từ miền Trung du nhập. Một số gia đình thiết lập lễ đài tư gia mỗi khi mùa Đản sinh có mặt. Quần chúng từ trẻ em đến người lớn đến thực hiện nghi lễ tắm tượng Phật. Điều đáng nói là đồng bào sắc tộc tin Phật, treo cờ, tham dự lễ, do phật tử phát động, hỗ trợ lẫn nhau.

Trong 64 tỉnh thành, chưa rõ có nơi nào tinh thần Phật Đản tại tư gia được phấn chấn như thế chăng? Năm nay, tại Hải Dương, huyện Bình Giang, xã Thái Dương, thôn Kinh Dương lần đầu tiên nhóm phật tử cùng đồng lòng tổ chức tại gia đình phật tử Đỗ Thị Thiêm, Pháp danh Chơn Phúc Tâm, một lễ đài khá trang trọng. Được sự hỗ trợ và hướng dẫn của một phật tử ở phía Nam tượng sơ sinh từ Gò Vấp, Sài Gòn chuyển ra.

Các chị, các cụ hân hoan tạo cho quần chúng địa phương biết thế nào là nghi lễ tắm tượng Phật trong mùa Đản sinh. Chuyện lạ, các đấng mày râu vắng bóng để mọi khâu thiết kế, trang trí, trưng bày đều toàn phụ nữ U 60. Các chị trèo cao giăng cờ đèn. Sau lễ tắm tượng Phật, còn đãi ăn, quà cáp mang về trong mùa hoan hỷ hiếm thấy tại vùng quê Bắc bộ.

Ảnh: St

Một vài cụ bà cảm động nhỏ lệ lần đầu tiên trong đời biết thế nào là lễ Đản sinh tắm tượng Phật chưa được tăng, ni hướng dẫn giải thích cho thấu đáo. Miền Bắc là cái nôi phát xuất và phát triển Phật giáo suốt nhiều thế kỷ, thế nhưng sau thời chinh chiến phân ranh Nam Bắc, Phật giáo chỉ còn những ngôi chùa cổ biểu tượng minh chứng sự có mặt với thời gian. Tinh thần Phật giáo đã mờ nhạt theo nếp sống khốn khó một thời; sau khi hai miền thống nhất, Phật giáo tuy hồi phục nhưng vẫn chưa đi sâu vào lòng xã hội. Đức tin mơ hồ đồng nghĩa với đời sống tín ngưỡng dân gian pha trộn nhiều sắc màu, sự đa dạng là có nhưng thiếu đi tính quy củ của sự hưng thịnh về tôn giáo như bấy lâu nay vẫn nghĩ.

Chư Tăng vẫn chưa phát huy hết giáo lý vào quần chúng, cứ mãi duy trì cúng bái cầu siêu cầu an, bói quẻ, cúng sao giải hạn… Nhiều chục năm qua, tăng, ni trẻ được đào tạo từ Học viện, vẫn chưa đủ nhân sự đảm trách các chùa, vì thế một vị phải trụ trì nhiều chùa để duy trì nghi thức tôn giáo hơn là hướng dẫn quần chúng tu tập, hiểu mục đích của đức Phật ra đời để làm gì. Tâm đạo và đức tin của quần chúng vẫn bàn bạc lững lờ như mây khói không gian. Chỉ cần một tác nhân hội tụ để làm sáng niềm tin thì chính pháp ắt được vững bền.

Trong Nam, một vài nơi cũng có chùa phát động treo cờ, giăng đèn. Tại chùa Viên Giác đường Bùi Thị Xuân, quận Tân Bình, cờ chạy dọc kênh Nhiêu Lộc. Tòa sen lớn bềnh bồng giữa dòng kênh xanh. Chiều mồng Tám tháng Tư, chư tăng và phật tử đồng phục áo màu vàng tươi, tay cầm sô cá đi phóng sinh dọc bờ kênh.

Mồng 8 tháng Tư là lễ Đản sinh truyền thống, Rằm là lễ thống nhất toàn quốc và thế giới. Từ mồng 8 đến Rằm là thời gian các chùa thay nhau tổ chức để tránh trùng lặp. Do là lễ truyền thống nên các chùa tự động thiết lễ. Các tư gia, nếu được Giáo hội khuyến khích và chư tăng hỗ trợ thì mỗi nhà cũng sẽ có lễ đài tư gia như các tư gia có hang đá mỗi khi Noel đến.

2566 -2022, Phật giáo toàn quốc liệu có khởi sắc nhân mùa Đản sinh như một truyền thống, để tín đồ Phật giáo có động cơ phát khởi đức tin mà bao năm qua bị nhấn chìm bởi dịch bệnh, hay để rồi tinh thần Phật giáo cũng sẽ bềnh bồng với kinh tế thời vụ!

Hiện nay mọi hoạt động của Phật giáo chỉ gói gọn trong tổ chức hành chính do chư tăng điều hành mà bỏ quên một lực lượng nòng cốt bảo về Phật giáo từ giới cư sĩ. Quần chúng tín đồ được khuyến khích phát triển có tổ chức, Phật giáo sẽ là một sức sống không kém sau năm 1964. Hy vọng Đại hội cuối năm, Giáo hội sẽ quan tâm lực lượng quần chúng trong đời sống và nhất là các mùa lễ lớn, song song với củng cố tổ chức hành chính trong Giáo hội hiện nay.

Cư sĩ Minh Mẫn

09/5/2022 - PL.2566